samen
werken
Scrum Master: Wat is het? Betekenis, Rol en Taken (+ templates)
Ga je binnenkort Scrum Master worden? Heb je al jarenlange ervaring? Of stel jij je soms de vraag wat een Scrum Master elke dag doet? Dan gaat het lezen van dit artikel duidelijkheid scheppen over de rol van Scrum Master en bijbehorende taken. Bovendien krijg je verschillende handige templates en checklists die je meteen op je werk kan toepassen. Ben je meer visueel ingesteld? Bekijk hieronder een korte video van de rol van de Scrum Master (minder dan 2 minuten).
De vier petten die tot de Scrum Master taken horen
De belangrijkste verantwoordelijkheid van de Scrum Master is dat het proces goed verloopt en dat het Scrum Team effectief met elkaar samenwerkt. Dit doet de Scrum Master door vier belangrijke taken uit te voeren:
- Als Scrum Master behoort het tot jouw taken om het team op te leiden
- Als Scrum Master faciliteer je Scrum Meetings
- Een goede Scrum Master heeft coaching van teamleden in zijn of haar takenpakket
- In de Scrum Master rol ruim je obstakels weg voor je collega’s
Wil je een overzicht hoe een werkdag van een Scrum Master eruit kan zien? Lees dan hier verder.
Taak 1: De rol als docent
Voor beginnende Scrum teams kan het Agile gedachtegoed en het Scrum Framework nog onbekend zijn. Het behoort tot de Scrum Master taken om hier verandering in te brengen! Organiseer workshops waarin je je team meeneemt langs de belangrijkste principes. Of laat een van onze ervaren trainers je helpen door een training bij jou in het bedrijf te verzorgen.
Dat de Scrum Master ook docent is wordt vaak vergeten, maar is zeker in het beginstadium van een nieuw Scrum Team onmisbaar. Inspireer, doceer, en breng je eigen ervaringen in. Hierdoor raakt het Scrum Team niet alleen enthousiast, maar krijgen ze de nodige begeleiding om hun eerste sprints tot een succes te maken.
Het team beseft dat als je slimmer samenwerkt, je betere en snellere resultaten kunt behalen. Als Scrum Master kun je je in deze fase verbazen over hoe vaak je bepaalde gebruiken moet herhalen voordat gedrag ingesleten raakt binnen het team. Dat is niet erg, maar nu eenmaal inherent aan de Scrum Master rol.
Weet je niet waar je moet beginnen? De onderstaande 10 stappen kunnen je helpen om het team te laten groeien.
10 stappen voor teamontwikkeling
- Train het hele team in de Scrum- en Agile Mindset via een training
- Laat teamleden (opnieuw) kennis maken met elkaar waarbij ze op een dieper niveau connectie met elkaar maken
- Schrijf een Team Visie: wat is een goed of slecht team?
- Bespreek de 5 Scrum waarden met elkaar
- Maak een Team Canvas; hoe gaan we samenwerken en welke afspraken maken we? (Download hier het Team Canvas)
- Deel het Team Canvas met management en laat ze zich committeren
- Kies een goede teamnaam (eventueel door het toepassen van Liberating Structures)
- Formuleer een Team Manifesto
- Vier je successen en maak ze zichtbaar!
- Denk aan constructieve Retrospectives die op een creatieve manier gefaciliteerd worden (Zie hier 10 voorbeelden)
Taak 2: De rol als facilitator
Meetings kunnen enorm frustrerend worden als er allerlei irrelevante onderwerpen naar voren komen. Als de introverte collega niet gehoord wordt, omdat de extroverte medewerker overheersend is. Of als je 2 uur vergaderd hebt maar er uiteindelijk helemaal geen concrete afspraken gemaakt zijn. Het gevolg? Er moet nog een vergadering worden ingepland. Pff, je kijkt al op tegen de volgende bijeenkomst.
Als Scrum Master heb je een belangrijke rol als facilitator. Bij beginnende teams is dit één van je belangrijkste Scrum Master taken. Om meetings goed te laten verlopen is het van belang dat iedereen snapt wat het doel van een meeting is. Stel dus een agenda op die je deelt met het team, en geef duidelijk weer wat het eindresultaat van de meeting zou moeten zijn.
Goed faciliteren helpt beginnende Scrum Teams om de waarde van het Scrum proces in te zien. Door faciliteren optimaliseer je de communicatie waardoor er meer resultaat wordt bereikt in minder tijd. Zo laat je de stem van de minderheid ook horen en zorg je dat wanneer het onderwerp afwijkt je terugkomt op de rode lijn.
LET OP: Als Scrum Master is het de kunst om je niet inhoudelijk te bemoeien met projecten, maar de focus te houden op het proces. Onthoud altijd dat je een communicatie-facilitator bent en dat je met een helicopterview gesprekken wil analyseren en begeleiden.
Wil jij de beste Scrum Meetings organiseren? Download onze volledige Scrum Checklist voor perfecte Scrum Meetings.
Taak 3: De rol als Coach/Mentor
Wat is coaching? Wanneer mag je jezelf Coach noemen? En hoe word je een goede coach? De definitie van coaching volgens Wikipedia:
“Coaching is de vorm van begeleiding die erop gericht is mensen in positieve zin te veranderen, uitgaande van gezonde mensen en een geloof in de veranderingsmogelijkheden die liggen besloten in de blijvende wisselwerking tussen inzicht en gedrag.”
Kortom coaching gaat over de maximale potentie benutten door anderen te helpen. Dit kan op verschillende manieren en met diverse tools. Om er slechts een aantal te noemen waar je er vast wel een paar van herkend: ACT, DISC, NLP, Transactionele Analyse, Mindfulness, GROW-model, etc.
Focus je als coach op het probleem of ben je meer van de positieve psychologie? Richt je je meer op mindset of op concreet gedrag? Voor dit artikel gaat het te ver om alles te behandelen, maar het is goed om te beseffen dat coachen een van de meest krachtige manieren is om je boodschappen over te brengen. In veel gevallen gaat coachen over gedragsverandering zonder dat je iemand dwingt. Je laat mensen namelijk zelf de boodschap formuleren door bijvoorbeeld krachtige vragen te stellen.
Als Scrum Master zal je in eerste instantie vaak coachen op het onderwerp Scrum waarna je verder zal gaan op: zelforganisatie, eigenaarschap, en persoonlijke groei. Meer weten over groepsinterventies + voorbeelden, klik dan hier.
Onthoud: met coachen kun je je boodschap beter overbrengen dan met het delen van ervaringen of het geven van advies. Coachen is daarom een van de belangrijkste, maar ook lastigste Scrum Master taken.
Taak 4: De rol als obstakel bulldozer
Een goede Scrum Master staat iedere dag op met de vraag: “Hoe ga ik mijn team helpen om het werk nog makkelijker te maken?” Scrum is in theorie eenvoudig, maar de praktijk is vaak weerbarstig. Er komen geregeld obstakels voor waardoor het team niet meer optimaal kan presteren. Die belemmeringen worden binnen Scrum met een duur woord ‘Impediments’ genoemd.
Tijdens de Daily Scrum/Stand-up kan het bijvoorbeeld naar voren komen dat een van de Developers niet meer verder kan, omdat feedback van de Stakeholders nog niet binnen is. Wat zou je nu als Scrum Master doen?
Één ding is zeker, je bent niet de assistent van het team. Je schept de randvoorwaarden waaronder teamleden kunnen floreren. Stel jouw team dus in staat om zelf op efficiënte wijze problemen op te lossen. Kortom, leer de Developers om eigenhandig de telefoon te pakken om de Stakeholders na te bellen.
Stel dat de desbetreffende Developer dat al gedaan heeft? De Developer kreeg alleen van de Stakeholder te horen dat die nog geen toezeggingen kon doen wanneer de feedback komt.
Als Scrum Master kun je dan gerichte vragen stellen aan de Developer zodat die met een andere oplossing komt zodat die zich niet hoeft te vervelen. Zo kan de Developer zich bedenken om een collega te helpen die misschien net iets te veel hooi op zijn of haar vork heeft genomen voor de huidige sprint. Kortom, als Scrum Master ben je eindverantwoordelijk voor de Impediments, maar dat betekent niet dat je per definitie alles zelf hoeft op te lossen.
Competenties die elke Scrum Master nodig heeft
Niet iedereen is in staat om de 4 taken van de Scrum Master uit te voeren. Bij de ene persoon zal de rol van Scrum Master beter passen dan de ander. Om erachter te komen of de rol van Scrum Master bij jou zou passen kun je kijken naar deze eigenschappen en competenties. Zit dit in jouw toolbox?
- De Agile Mindset
- Intrinsieke motivatie
- Emotionele Intelligentie (EQ)
- Empathie
- Bouwen aan vertrouwen
- Luisteren
- Veel vragen stellen
- Uitleggen
- Feedback geven
- Durft confrontaties aan te gaan
- Situationeel leiderschap
Verder is het natuurlijk essentieel dat je op de perfecte manier post-its kan afscheuren zodat ze niet van de muur vallen :D Dit doe je door de sticky notes van links naar rechts te pakken in plaats van beneden naar boven (zie video).
Heb jij deze eigenschappen? Dan is de kans groot dat je als Scrum Master zal slagen. Mits je je jezelf goed kan aanpassen naar de situatie die van je gevraagd wordt en met wie je samenwerkt.
Samenwerken met Developers/PO/Stakeholders en de Organisatie
De Scrum Master werkt samen met de Developers, de Product Owner en de Stakeholders. Verder is het goed om te realiseren dat Scrum Master een rol binnen het team is. Een Scrum Master hoeft niet per definitie een fulltime functie te betekenen. Voor beginnende teams zal er veel tijd en energie gevraagd worden van de Scrum Master waardoor het vaak een fulltime job wordt. Daarentegen als het proces op een gegeven moment loopt, kun je je rol als Scrum Master ook combineren met andere werkzaamheden.
Natuurlijk is het ook mogelijk om in meerdere teams Scrum Master te zijn, waardoor het wederom een fulltimebaan wordt. Scrum Master van meerdere teams is de meest zuivere vorm, omdat je dan focus behoudt op jouw rol en geen belangenverstrengeling krijgt.
Een dubbelrol (bijvoorbeeld Scrum Master + Developer als één persoon) is zowel lastig voor het team als jezelf. Voor het team kan het lastig zijn: “Praat ik nu met de Scrum Master of tegen mijn mede Developer?” Voor jezelf kan het ook gek voelen: “Moet ik mij nu focussen op het proces of de inhoud?”
Hetzelfde geldt als je zowel Scrum Master als Product Owner bent. Stel je hebt beide rollen en je voelt druk vanuit de Stakeholders, omdat ze tijdens de laatste Sprint Review niet zo tevreden waren. Dan kun je geneigd zijn om tijdens de huidige sprint extra werk op de Sprint Backlog te zetten. Of denk je ook aan de lange termijn en wil je voorkomen dat er overspannen Developers ontstaan door de grote hoeveelheid werk?
Al die afwegingen zijn moeilijk om als één persoon te maken. Het is daarom ook een van de 4 grote valkuilen die een Scrum Master kan maken. Het mooie van Scrum is dat de rol van Scrum Master en Product Owner is losgetrokken zodat je niet alsnog de klassieke Project Manager hebt die verteld ‘wat’ je moet doen en ‘hoe’ dat moet gebeuren.
Samenwerking met Developers
Als Scrum Master is het jouw taak om het multidisciplinaire team naar zelfsturing te coachen. Dit lijkt simpel maar is in de praktijk erg lastig. Bovendien is dit echt het eindstadium en zal het veel tijd kosten om er te komen. Mocht je dit punt bereiken dan kun je je natuurlijk afvragen of een Scrum Master nog echt nodig is bij ervaren teams?
Neem als voorbeeld de timeboxen binnen Scrum. Als Scrum Master coach je het team zodat de timeboxen niet overschreden worden, waardoor er geen ellenlange vergaderingen plaatsvinden waar aan het einde geen enkele beslissing heeft plaatsgevonden. Dat is een proces waar je aan het begin veel energie en tijd in moet stoppen als Scrum Master.
Mochten de timeboxen na verloop van tijd geen probleem vormen, dan gaat het team langzaam richting zelforganisatie. In een eindstadium hoef je als Scrum Master daarom niet meer verplicht bij de Daily Scrum aanwezig te zijn. Tenslotte weten de Developers hoe het proces verloopt en spreken elkaar aan als dit niet het geval is.
Daarnaast kan de Scrum Master de Developers ook helpen bij het wegnemen van Impediments zoals eerder is besproken. Dit betekent niet per se dat de Scrum Master alle Impediments zelf moet oplossen. Als het een heel technisch probleem is kan de Scrum Master het misschien niet eens oplossen ondanks dat die het graag zou willen doen. In dat geval zullen de Developers het toch echt onderling moeten verrichten.
Is dat dan niet erg? Nee helemaal niet, zolang het uiteraard maar wordt gedaan. En daar is de Scrum Master weer verantwoordelijk voor. Zo kan de Scrum Master op procesniveau meedenken om de Impediments op te lossen door te faciliteren dat Developers naast elkaar gaan zitten om een oplossing te bedenken. Een andere weg kan zijn om expertise van buiten het team te lenen. Daarnaast kunnen teamleden ook trainingen volgen, zodat soortgelijke problemen in de toekomst door het team zelfstandig opgepakt kunnen worden.
Samenwerking met Product Owners
Als Scrum Master werk jij bij je bedrijf met Scrum, maar het komt geregeld voor dat de Stakeholders op een traditionele wijze gewend zijn te werken. De Product Owner heeft natuurlijk veel contact met de Stakeholders, maar jij als Scrum Master kan de Product Owner ondersteunen door de Stakeholders uitleg te bieden over het Scrum Framework.
Verder kun je de Product Owner helpen door het proces op te zetten dat de Stakeholders inzicht geeft in de planning. Deel bijvoorbeeld de link van de Product Backlog en Sprint Backlog, zodat de Stakeholders altijd inzichtelijk hebben hoe het werk ervoor staat. Of maak het werk visueel via een Burn Up of Burn Down grafiek.
Verder kun je samen met de Product Owner kijken naar de productvisie en product goals. Dit voorkomt dat men alleen een taakje uitvoert zonder bijbehorende betekenis die erachter zit. Een goede productvisie dient het hele team. Ziet iedereen het grotere plaatje? Nee? Dan weet je als Scrum Master dat er nog werk aan de winkel is.
Samenwerking met Stakeholders en de organisatie
‘Stakeholder’ is een verwarrend begrip, omdat het zowel om interne als externe belanghebbenden kan gaan. Als Scrum Master is het jouw rol om ervoor te zorgen dat de communicatie vlotjes verloopt. En mochten er Impediments opduiken dan is het van belang dat die verwijderd worden.
Voorbeeld: je wil voorkomen dat er tijdens de huidige sprint extra werk van de Stakeholders wordt opgelegd aan de Developers. De Developers hebben natuurlijk de taak om ‘nee’ te zeggen tegen dit extra werk, maar dan kan nog best lastig zijn. Als Scrum Master kun je de Developers helpen door tegen de Stakeholders duidelijk te maken dat het werk eerst langs de Product Owner gaat. Met de reden dat er nog meer ‘hele’ belangrijke zaken zijn die ook af moeten. De Product Owner kan dan de afweging maken wanneer het werk het beste plaats kan vinden.
De Scrum Master kan verder helpen om Scrum binnen de organisatie breder te trekken of anderen te laten zien hoe Scrum werkt met training of coaching. Zodat echt de Agile Mindset en het Empirisch denken bij alle medewerkers en Stakeholders gaat leven. Tegenslotte staat samenwerking en communicatie bij Agile werken centraal.
Verschillen tussen Scrum Master en Project Manager
Het grote verschil tussen een Scrum Master en een projectmanager/projectleider is de focus die ze hebben. Projectmanagers focussen zich voornamelijk op de uitkomst van het project. Zo moet het project binnen de vooropgestelde budget en tijd gerealiseerd worden. Hebben we wel voldoende mensen en materialen om de klus te klaren?
Als Scrum Master heb je de focus op het team. Hoe kan het team groeien? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we als team beter samenwerken? Hoe kunnen we slimmer samenwerken?
Daarnaast is een typische projectmanager een soort combinatie tussen een Scrum Master en Product Owner. Binnen Scrum zijn die twee rollen juist losgetrokken. Het is namelijk heel lastig om zowel op het proces te letten (Scrum Master) als op de inhoud te focussen (Product Owner).
Verschil tussen Scrum Master en Agile Coach
Het grote verschil tussen een Scrum Master en Agile Coach zijn de mensen met wie je samenwerkt. Zo staat de Scrum Master voornamelijk ten dienste van het team of meerdere teams, terwijl een Agile Coach naar de gehele organisatie is gericht.
Als Agile Coach heb je vaak ook de ervaring in het opleiden van Scrum Masters, terwijl Scrum Masters dat minder snel hebben. Als Agile coach word je ook geacht om niet alleen het Scrum Framework te beheersen, maar ook andere frameworks te hebben toegeëigend zoals Kanban of Lean. Vaak zie je dat ervaren Scrum Masters doorgroeien naar een functie als Agile Coach en daar ook examen in doen.
Doorgroeimogelijkheden en certificeringen
Als je op vacaturewebsites aan het oriënteren bent, zal het je opvallen dat een Scrum Master certificaat bijna altijd een vereiste is. In eerste instantie zal dat gaan om een PSM1 certificaat (via Scrum.org) of het Agile Business Advanced – Facilitating the process certificaat (via IIABC). Beide certificaten worden internationaal erkend. Het verschil tussen de twee is dat het PSM1 examen alleen in het Engels te maken is en zich focust op de IT-branche. Bij IIABC kun je de toets zowel in het Nederlands als het Engels maken en ligt de nadruk op de non-IT sector.
Mocht je je nu verder willen ontwikkelen dan kun je naar vervolgopleidingen kijken zoals de Scrum Master Advanced Training waarbij je meer focust op onderwerpen als: weerstand, het vertrouwen tussen teamleden vergroten en intrinsieke motivatie opwekken.
Daarnaast kun je overwegen om een vier, acht of twaalfdaagse Agile Coach opleiding te ervaren. Dit gaat dieper in op onderwerpen als Agile HR, Agile Leiderschap en Agile Transformaties. Om je kennis aan te tonen kun je examen doen voor het Agile Business Expert – Agile Coach certificaat via IIABC.
Scrum Master vacatures en Salaris
Gefeliciteerd!!! Je hebt je certificering binnen en de kurk van de champagne gaat eraf! Alleen kom je wel aan een baan? Hoeveel ga je verdienen? En wat heeft de rol van Scrum Master voor toekomstperspectief? Goed nieuws! Op het moment van schrijven is er door heel het land een enorme vraag naar Scrum Masters. Het staat zelfs in lijstjes van de populairste baan van Nederland. Van vacatures bij grote organisaties tot kleinschalige MKB’s, werkgevers vechten om experts die het Agile gedachtengoed beheersen.
Uit ons eigen salarisonderzoek waaraan 134 Scrum Masters deelnamen kwam naar voren dat het gemiddelde brutosalaris van een Scrum Master €63.000 per jaar is. Natuurlijk spelen allerlei factoren een rol zoals: leeftijd, werkervaring en de branche. Toch geeft het volledige salarisonderzoek inzicht wat je voor jouw volgende arbeidsvoorwaardengesprek kan vragen.
Het salarisonderzoek laat ook zien dat participanten die vijf of meer Agile trainingen hebben gevolgd meer dan €20.000 extra verdienen dan participanten zonder trainingen. Een causaal verband is niet vastgesteld, maar het kan geen kwaad om een paar Agile certificeringen op zak te hebben. Tenslotte is een certificaat de voornaamste manier die een werkgever heeft om de Agile kennis van een sollicitant te toetsen. Het volledige rapport over het salaris van Scrum Masters en ook de salarissen van andere rollen binnen het Agile werken kun je downloaden.
Een gevarieerde rol
Al met al kun je zeggen dat je als Scrum Master een gevarieerde rol hebt. Bovendien is het belangrijk om in te zien dat een Scrum Master dus geen projectleider is. Je vindt het als Scrum Master leuk om andere mensen in hun kracht te zetten en bent goed in het stroomlijnen van (communicatie)processen. De belangrijkste taken van de Scrum Master zijn: opleiden, faciliteren, coachen, en het ruimen van obstakels. Goed om te weten, want er zijn een hoop mensen die zich Scrum Master noemen en slechts een deel van hun taken vervullen. Maar jij weet beter en kan jezelf nu Scrum ‘Maestro’ noemen!
Wil je nog veel meer weten over de taken die horen bij de Scrum Master rol? Wellicht is een training tot gecertificeerd Scrum Master dan iets voor jou? Of neem contact op via info@agilescrumgroup.nl of 020 2614 195
Ook interessant:
- Wat is een Agile Coach?
- Scrum Master: De populairste baan van Nederland?
- Agile en Scrum trainingsoverzicht
Volg ons op LinkedIn (we delen onze blogs met je)
