slim
samen
werken

21 SAFe (Scaled Agile Framework) rollen uitgelegd

Ken jij alle rollen binnen SAFe (Scaled Agile Framework)? Als je als organisatie het SAFe Framework gaat omarmen, komen daar een hoop nieuwe rollen bij kijken. In dit artikel vind je een handig overzicht van 21 SAFe rollen met bijbehorende verantwoordelijkheden.

SAFe rollen

Korte herhaling: wat is SAFe?

Met SAFe wil je als organisatie snel en flexibel klantwaarde leveren. Je kunt natuurlijk werken met losse teams die allemaal op hun eigen eilandje opereren, maar deze silovorming kan voor vertraging zorgen als de teams veel afhankelijkheid van elkaar hebben.

Met Scaled Agile Framework organiseer je je afdeling of organisatie op zo’n manier dat er meer afstemming tussen de teams plaatsvindt. Daarbij bouwt SAFe voort op de principes van Agile, maar maakt deze schaalbaar voor de grotere organisatie. Dit schaalbaar maken brengt nieuwe rollen met zich mee, waar we nu naar gaan kijken.

Overzicht van de SAFe rollen

SAFe hanteert vier niveaus: Team, Program (ART, oftewel de Agile Release Train), Large Solution en Portfolio. Elk niveau bevat aparte rollen.

Team niveau rollen

1. Scrum Master / Team Coach: De Scrum Master rol wordt binnen SAFe ook Team Coach genoemd. Deze persoon is verantwoordelijk voor het proces. Hij of zij organiseert de vergaderingen, ondersteunt het team en coacht hen. Bovendien kan een Scrum Master of Team coach helpen bij het overbrengen van de regels die binnen SAFe gelden.

2. Product Owner: De SAFe Product Owner is verantwoordelijk voor de Product Backlog op Team niveau, onderhoudt de relaties met de stakeholders en denkt de hele tijd: “wat levert het meeste waarde op voor ons product”.

3. Agile Team: Welke bestaat uit Developers, die verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van het werk en de manier waarop het wordt uitgevoerd. Je bent een Developer als je bijdraagt aan het werk dat verzet wordt binnen een Sprint. Zo kan een marketeer, designer of jurist ook een Developer zijn.

Program (ART) niveau rollen

4. Release Train Engineer: De Release Train Engineer is de Scrum Master voor de ART en verantwoordelijk voor het proces op Program niveau. De RTE faciliteert ook de ART Events zoals PI planning, PI system demo, ART Sync en Inspect and Adapt (I&A).

Tijdens onze Leading SAFe training doen we ook een simulatie van een PI Planning. Op deze manier komt de theorie meer tot leven en vallen er heel veel aha-momentjes.

5. Product Manager: Deze persoon definieert de Features en beheert de ART Backlog. Vaak is dit één persoon, maar het kan zijn dat er te veel werk ligt voor één iemand. Wanneer meerdere mensen deze rol vervullen, spreken we van Product Management.

6. System Architect: Voorheen bekend als de System Engineer. Hij of zij is verantwoordelijk voor de technische architectuur en visie van de ART. Daarom zijn deze personen vaak de initiatiefnemers als het gaat om het bedenken van Enablers.

7. Business Owners: Dit zijn de belangrijkste stakeholders van de ART. Ze worden actief betrokken bij verschillende evenementen en bij de ontwikkeling van producten en diensten. Business Owners zijn verantwoordelijk voor de return on investment. Een Business Owner ben je niet zomaar, je hebt vaak al veel werkervaring nodig.

Large Solution niveau rollen

8. Solution Train Engineer: De Solution Train Engineer is de Scrum Master voor de Solution Train. Deze SAFe rol is essentieel, omdat er veel afstemming nodig is tussen de interne collega’s, maar ook externe collega’s zoals leveranciers.

9. Solution Management: Dit zijn de Product Owners op Large Solution niveau. Zij hebben de verantwoordelijkheid voor de Capabilities op de Solution Train Backlog.

10. Solution Architect: Voorheen was dit de Solution Engineer. Deze SAFe rol is vergelijkbaar met de System Architect, maar dan voor de Solution Train. Vaak werkt een Solution Architect niet alleen, maar samen in een team van Solution Architecten.

Portfolio niveau rollen

11. Lean Portfolio Manager: Binnen het SAFe Framework bestaat deze SAFe rol niet. Toch heb ik deze rol toegevoegd, omdat SAFe wel praat over Lean Portfolio Management. Deze groep is verantwoordelijk voor het Portfolio binnen een organisatie. Het hangt van de organisatie af wie in dit team zit, maar vaak bestaat het uit Enterprise Architects, Release Train Engineers en Product Management. Als wij vanuit Agile Scrum Group klanten helpen om SAFe in de praktijk te brengen dan adviseren we om één persoon verantwoordelijk te maken voor het proces van Portfolio Management. Hij of zij wordt dan omgedoopt tot de Lean Portfolio Manager en toegevoegd aan het Lean Portfolio Management team.

12. Epic Owners: Er moet een kartrekker zijn voor een Epic. Ben jij dat? Grote kans dat je dan de Epic Owner bent. Je zal een Minimum Viable Product (MVP) opstellen en mensen om je heen verzamelen die je ook enthousiast kan maken voor deze Epic.
Enterprise Architect: Vergelijkbaar met de System Architect en de Solution Architect, maar dan op het hoogste niveau.

13. VMO: Value Management Office: Helpt op Portfolio niveau inzicht geven door het maken van bijvoorbeeld dashboards en rapportages. Uiteindelijk kan het Lean Portfolio Management team deze inzichten gebruiken om strategische keuzes te maken.

Andere rollen binnen SAFe

14. SPC (SAFe Practice Consultant): Mocht je op LinkedIn een SAFe Program Consultant tegenkomen, dan weet je dat die niet meer actief is als SPC. SPC staat namelijk nu voor SAFe Practice Consultant. De SPC weet binnen een organisatie het meeste van SAFe en is verantwoordelijk voor het trainen, coachen en implementeren van SAFe.

Binnen Agile Scrum Group hebben we meerdere SPC’s die je kunnen helpen bij een SAFe transformatie.

15. Agile Coach: Dit is geen officiële SAFe rol en daarom zal je hier op de website van SAFe ook niets over vinden. Bij Agile Scrum Group merken we in de praktijk dat er bij een SAFe transformatie altijd ook Agile Coaches betrokken worden. Agile Coaches houden zich bezig met het coachen van Scrum Masters, Product Owners of Release Train Engineers in het Agile denken. Agile Coaches zijn Lean-Agile Leaders en onderdeel van LACE. Zie de volgende twee rollen.

17. Lean-Agile Leaders: Dit zijn de kartrekkers van het Agile gedachtengoed en hebben het mandaat om bedrijfsprocessen te veranderen.

18. LACE: Het Lean-Agile Center of Excellence team ondersteunt een SAFe implementatie. Bij Agile Scrum Group noemen we dit ook het veranderteam. Dit is het team dat bij elkaar komt om een transformatie door te voeren.

19. System team: Zie dit team als een integratieteam. Zij zorgen ervoor dat de Increments van de afzonderlijke teams op elkaar aansluiten. Dit doen ze door de infrastructuur en tools te verbeteren die dit mogelijk maken. Op deze manier kunnen de Agile Teams zich focussen op hun werkzaamheden.

20. Shared Services Team: Wat doe je met een AI Researcher, Internet of Things Specialist of een Quantum Computing Scientist? Juist… Die kun je niet zomaar in een Agile Team stoppen, want zij zullen daar te weinig werk hebben. Voor deze specifieke rollen heeft SAFe een apart team bedacht: het Shared Services Team. Oftewel een team van experts en specialisten.

21. Community of Practice (CoP): Dit zijn collega’s die een gemeenschappelijk vakgebied hebben en periodiek samenkomen om kennis uit te wisselen. Dit kan bijvoorbeeld een Community of Practice (CoP) van Product Owners zijn of een CoP van Front-end Developers.

Benieuwd hoe SAFe jouw organisatie verder kan helpen? Of heb je brandende vragen? Neem dan contact op via 020 2614 195 of info@agilescrumgroup.nl en we helpen je graag verder.

Ook interessant:

Over de auteur: Rob Koppenaal

Rob is Agile coach en trainer. Met zijn ervaring uit informatiekunde, toegepaste cognitieve psychologie, datingcoach, Product Owner en Scrum Master / Agile Coach van vele teams geeft Rob het theoretische kader met praktische oefeningen om blijvende veranderingen te realiseren. Met het resultaat dat er een hoop wordt gelachen en cursisten met motivatie en kennis naar huis gaan. Naast anderen helpen te ontwikkelen, is Rob ook altijd bezig met zichzelf te verbeteren.