samen
werken
Lencioni Model voor het Verbeteren van Samenwerking in Teams (+Tips)
Je kent het vast wel, teamleden die constant met andere dingen bezig zijn tijdens vergaderingen, op hun computer of telefoon zitten, zichzelf niet laten gelden of juist continue het hoogste woord hebben. Grappenmakers die de grens allang over zijn gegaan, teamleden die nooit een woord zeggen of slechts voor hun eigen doelen en taken gaan. Kortom, er is zichtbaar disfunctioneel gedrag dat niet ten goede komt aan het gezamenlijke resultaat.
We hebben nu eenmaal te maken met disfuncties in teams. De vraag is, hoe herken je deze? En hoe kun je zorgen dat deze verdwijnen of geminimaliseerd worden?
De Scrum Master of Agile Coach kan hier gericht op inspelen en stelt na observatie dan ook vaak de vraag: wat is hier aan de hand? Een zeer handig model dat inzicht geeft in gedragingen en disfuncties in teams is de piramide van Lencioni.
De piramide van Lencioni
De piramide van Lencioni is opgebouwd uit 5 lagen, waarbij het fundament bestaat uit vertrouwen. Vanuit vertrouwen kijk je met je team naar de top van de piramide: het resultaat. Samen met het team stel je gezamenlijke doelen (resultaten) op, dit zorgt ervoor dat de tussenlagen beter worden bereikt. Indien een voorgaande laag niet voldoende aanwezig is, kan een hogere laag niet altijd succesvol bereikt worden.
Let op! De uitdaging hierbij is echt de verdieping op te zoeken, vaak is het eerste gedrag dat je ziet niet daadwerkelijke de kern. Wanneer er geen betrokkenheid is in een team, kan het best zo zijn dat er gebrek aan vertrouwen aan ten grondslag ligt. Er is dan dus een interventie op het niveau van vertrouwen nodig en niet zozeer een interventie om betrokkenheid te creëren.
Vertrouwen
Agile werken betekent vertrouwen in elkaar hebben. Dat kan soms een behoorlijke omschakeling zijn voor traditionele managers die gewend zijn vanuit controle te acteren. Vertrouwen is vaak niet met één antwoord omschreven. Het vergt vaak tijd en specifieke aandacht om vertrouwen te laten groeien. Veelal wordt hier snel overheen gestapt en wordt de aandacht vooral gericht op de inhoud van het werk dat gedaan moet worden. Later komen teams er dan ook achter dat het fundament niet juist is neergezet. Dit heeft negatieve consequenties voor de samenwerking.
Hoe kun je disfunctioneren op dit niveau herkennen?
- Weinig samenwerking
- Silo’s, iedereen een eigen doel, ieder voor zich
- Afschermen en niet delen van kennis
Tip 1: Besteed vroegtijdig aandacht aan elkaar leren kennen, kwetsbaarheden te delen, eerlijk en open zijn, luisteren naar elkaar (maak het onderdeel of het sprintdoel van Sprint 1).
Conflicten
Het woord conflict wordt meestal geassocieerd met negativiteit, hierdoor worden conflicten vaak vermeden. Dat, terwijl constructieve conflicten juist zo nuttig en essentieel zijn om de meest waardevolle producten te leveren. We hebben het dan ook wel over ‘open communicatie’. In teams willen we transparantie in de communicatie en dat kan betekenen dat perspectieven verschillen. De kunst is om deze te hervormen naar constructieve gesprekken.
Hoe kun je disfunctioneren op dit niveau herkennen?
- Kunstmatig blij en mooi weer spelen
- Hoogste woord vs. zwijgen
- Ontwijken van constructieve discussies/ conflict vermijdend gedrag
Tip 2: Gebruik een Liberating Structure, die zorgt voor constructieve gespreksvoering om alle perspectieven aan het licht te brengen. Hierbij krijgt iedereen spreektijd, terwijl de anderen aandachtig luisteren en voorkom je zo verhitte discussies of de neiging om direct tot oplossingen te komen.
Betrokkenheid
Betrokken medewerkers zijn belangrijk dus hoe sneller zij betrokken zijn, hoe sneller een goede teamsamenwerking tot stand komt. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat betrokken medewerkers trotser, energieker, tevredener, hulpvaardiger, gemotiveerder en productiever zijn. Dus hoe zorg je nu voor betrokken medewerkers? Ook hier geldt dat het ontwikkelen van vroegtijdige betrokkenheid de sleutel is om later ook betrokkenheid en succes te behalen.
Hoe kun je disfunctioneren op dit niveau herkennen?
- Vaak te laat komen, niet op komen dagen
- Niet beschikbaar zijn
- Teruggetrokken of afleidend gedrag
Tip 3: Creëer vroegtijdig betrokkenheid in het team door teamleden mee te laten participeren in het opstellen van de productvisie. Ook al is het de Product Owner die hier eindverantwoordelijk voor is, nodig je teamleden uit voor input!
Verantwoordelijkheid
Betrokken medewerkers voelen veel eerder de verantwoordelijkheid om gezamenlijk resultaten te behalen en dus waar nodig hulp te bieden en te vragen. Verantwoordelijkheid geven en verantwoordelijkheid nemen zijn twee verlengden van elkaar die goed in balans moeten zijn. Signaleer je voldoende wat om je heen gebeurt en voel je de verantwoordelijkheid om in te springen waar nodig?
Hoe kun je disfunctioneren op dit niveau herkennen?
- Alleen eigen werk doen
- Geen hulp aanbieden
- Alles buiten zichzelf neerleggen
Tip 4: Stimuleer mensen zelfstandig keuzes te maken en in te spelen op situaties zodra die zich voor doen. Zorg dat Backlog items niet van tevoren toebedeeld worden aan teamleden, maar faciliteer dat zodra iemand klaar is met zijn taak voor de volgende prioriteit wordt opgepakt. Alles kan dus door iedereen gedaan worden.
Resultaatgericht
Een team zonder gezamenlijk doel is als de spreekwoordelijke kip zonder kop. Het behalen van resultaten gaat in veel teams goed dus waarom moet er iets veranderen? De nuance zit hem in het behalen van gezamenlijke resultaten. Gezamenlijk doelen en resultaten zijn immers het meest duurzaam en zorgen voor teams die excelleren. High performing teams zijn teams die de neuzen dezelfde kant op hebben staan en zich verantwoordelijk en betrokken voelen om deze resultaten gezamenlijk te behalen.
Hoe kun je disfunctioneren op dit niveau herkennen?
- Geen interesse in gezamenlijke doel/purpose
- Eigen gewin boven teamgewin
- Niet stilstaan bij gezamenlijke successen
Tip 5: Laat het team zo snel mogelijk ervaren wat de voordelen zijn van gezamenlijke doelen behalen. Reflecteer (bijvoorbeeld tijdens de Retrospective) op deze voordelen en benut de voorbeelden die mensen aandragen zodat er kruisbestuiving ontstaat.
Wil je meer weten over effectief samenwerken? Volg dan een van onze trainingen of neem eens contact met ons op om vrijblijvend telefonisch kennis te maken met een van onze ervaren Agile trainers & coaches. We beantwoorden je vragen graag, bel 020 2614 195.
Andere relevante blogs:
- Drive en intrinsieke motivatie door Daniel Pink
- Conversatie Café
- 1-2-4-all liberating structures
- Scrum Master Advanced Training
Vind je dit artikel interessant?
Volg ons op LinkedIn (we delen onze blogs met je)
