Stacey Matrix: wanneer kies ik welk Agile raamwerk?

Een van de meest gebruikte Agile raamwerken is tegenwoordig Scrum. De keuze voor dit raamwerk is meestal een resultaat van de naamsbekendheid. Maar de vraag heerst: is dit raamwerk de beste keuze voor elke situatie? En vervolgens, welke alternatieven zijn er? In dit blog belichten we enkele Agile raamwerken/methoden en geven we inzicht om beter te bepalen wanneer je welk raamwerk/methode kunt inzetten. Dit doen we aan de hand van de Stacey Matrix.

Organisatiecontext

Voordat er een raamwerk wordt gekozen is het van belang om een helder begrip te creëren van de huidige situatie en context. Het nader onderzoeken van de type werkzaamheden en bedrijfsvoering geven beter inzicht in wat echt de kern is van de noodzaak om met een bepaalde methode te werken. De Stacey Matrix, ontwikkelt door Ralph Douglas Stacey, geeft een gecategoriseerd inzicht om de bedrijfsvoering en werkzaamheden te positioneren. Door verschillende raamwerken en methoden te koppelen aan deze matrix, creëer je een helder overzicht en is het daarom een handige hulptool om te bepalen wanneer je welk raamwerk kunt inzetten.

De Stacey Matrix

De kern van de Stacey Matrix wordt gevormd door twee dimensies: overeenstemming en zekerheid. Vanuit daar wordt een overzicht gecreëerd van de mate van complexiteit van werk, wat de verschillen zijn en wat de beste bijbehorende methode is. De grafiek kent 2 assen met grofweg 4 verschillende categorieën. De 2 assen staan voor 1. overeenstemming; de mate van overeenstemming met stakeholders en 2. zekerheid; hier wordt gekeken naar de kern van de onzekerheid, wat is er voor nodig en hoe gaan we er komen?

De 4 categorieën kenmerken zich door: simpel werk, ingewikkeld/gecompliceerd werk, complex werk en chaos.

1. Simpel werk

Hier gaat het vaak over routine werk, ervaringen en handelingen uit het verleden worden gebruikt om de toekomst te voorspellen. Denk bijvoorbeeld aan ondersteunende taken zoals facturen verwerken, vakken vullen, cijfermatig werk. Kortgezegd is duidelijk wie de klant is, wat de behoefte is en ook hoe het werk opgeleverd moet worden. Daardoor kunnen zaken goed gepland worden en is het monitoren van de plannen goed mogelijk. De methodes die hier goed bij aansluiten zitten dan ook in de meer traditionele hoek; prince2, waterval, backplannen.

2. Gecompliceerd werk

Dit gebied kenmerkt zich door ingewikkelde zaken. Voorgenomen taken en activiteiten kennen bepaalde uitdagingen die veel zekerheid hebben maar de manier waarop het uitgevoerd wordt is nog niet eenzijdig.

Het ‘wat’ is dus bekend maar het ‘hoe’ nog niet. Hier zou Scrum bijvoorbeeld goed gebruikt kunnen worden. Maar ook Lean leent zich hier goed. Het kan ook andersom zijn; de manier waarop (hoe) is bekend maar ‘wat’ geleverd moet worden is nog niet bekend. In dit geval is waterval een geschikte methode.

3. Complex

Dit is het gebied tussen de traditionele en de chaos of anarchisme. Dit gebied kenmerkt zich door nauwe samenwerking met veel verschillende stakeholders. Door veel veranderende klantwensen, onzekerheden en benodigde communicatie/afstemming is nauw contact van groot belang. Kort-cyclische feedbackmomenten zijn essentieel. Het gaat hier om het breken van het verleden om met nieuwe creatieve en innovatieve oplossingen te komen. Dit is dan ook het gebied waar Agile (Scrum) goed toepasbaar is.

4. Chaos

In deze situatie heb je te maken met een lage zekerheid en een lage overeenstemming. Er is dus geen idee wie de klant is en welke behoeftes er zijn (wat) en ook hoe dit opgeleverd gaat worden is niet bekend. De meest extreme chaossituatie wordt vaak aangepakt met crisismanagement. Maar er is ook een andere manier om het juist te omarmen en meer te gebruiken om innovatie aan te wakkeren. Langs de randen van de chaos vindt volgens verschillende opinies echte innovatie en creativiteit plaats. Geschikte Agile methoden die je hier goed kunt toepassen zijn bijvoorbeeld Lean Start-up en Design Sprint (Thinking).

Tot slot

De Stacey Matrix richt zich dus voornamelijk op de ‘wat’ en de ‘hoe’ vraag. Hoe duidelijker antwoord gegeven kan worden op beide vragen, hoe meer je kan vasthouden aan traditionele methodes. Daarentegen, hoe meer onzekerheid, hoe meer complexiteit, hoe meer stakeholders en dus minder overeenstemming, hoe beter Agile methoden en raamwerken passen. Kijk dus ALTIJD goed naar de bestaande situatie en behandel deze niet als voor aangenomen, want het kan zomaar zijn dat je bepaalde belangrijke informatie mist om tot het juiste raamwerk/methode te komen.

Heb je vragen over Agile of Scrum? Of wil je een certificering behalen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op of neem een kijkje op onze trainingspagina.

Ook interessant:

• Meer weten over de veranderde rol van het management binnen Agile? Lees dit blog over Agile management of volg de training Coachend Leidinggeven.
• Wil je organisaties leren coachen in de transitie naar Agile werken? Volg dan de Agile Coach Opleiding.
• Advies inwinnen over hoe jij een Agile transitie aan kunt pakken? Lees hier meer over Agile transformatie.

Volg ons op LinkedIn (we delen onze blogs met je)

Over de auteur: Willemijn van Lier

Willemijn is Zelforganisatie- en Agile Coach. Haar passie om teams in beweging te krijgen is merkbaar zodra ze de ruimte binnen stapt. Zij benadrukt dat vertrouwen, autonomie en purpose de basis vormen voor succesvolle teams. Dit stimuleert dat teams zelf de verantwoordelijkheid voelen om gezamenlijke resultaten te behalen. Willemijn vertaalt makkelijk theorie naar praktijk; actie wakkert het leervermogen aan en daarmee de potentie om als team te groeien.