slim
samen
werken

De structuur voor een goed coachingsgesprek

‘Welke vragen moet ik dan stellen?’ of ‘Heb je misschien een vragenlijst voor me?’ zijn slechts enkele vragen die ik geregeld gesteld krijg als het om coachingsgesprekken gaat. Maar te veel structuur is niet goed, en te veel ruimte ook niet. In dit blog besteden we aandacht aan hoe je een goede balans tussen structuur en ruimte vormt tijdens je coachingsgesprek.

Structuur in een coachingsgesprek

Niet te veel of te weinig structuur in je coachingsgesprekken

Als mens houden we van grip en lijkt het aannemelijk om met dergelijke structuren de controle te behouden in een coachingsgesprek. Het tegengestelde is echter waar; standaardvragen in een coachingsgesprek brengen dan wel structuur, maar laten geen vrije ruimte voor de emergente en impliciete onderdelen. Daarentegen is het loslaten van alle structuur ook niet wenselijk, zonder kaders immers geen creativiteit. De grote vraag is dan ook: Hoe breng je nu tóch structuur aan in een coachingsgesprek, zonder dat je deze van tevoren al in een blauwdruk vastlegt?

Structuur op basis van ‘hoofdstukken’ geeft abstractere kaders

Zonder structuur creëer je chaos. Maar hoe zorg je er nou voor dat je structuur niet dichtgetimmerd zit en coaching niet eens meer mogelijk is? Wat daarbij goed helpt is jezelf afvragen hoe je een niveau van structuur kan bereiken, welke abstract genoeg is voor creatie en tegelijk kaders geeft om niet volledig uit de pas te raken. Het werken met categorieën, hoofdstukken, thema’s of dergelijke tactische invullingen is in dat geval goed om de agenda in zeer grove lijnen te bepalen. Je hoeft dit niet expliciet te benoemen bij je coachee, het zelf helder voor ogen hebben en het daarmee stilzwijgend toepassen kan zorgen voor een fijne flow in het gesprek. Je kan er bijvoorbeeld een theorie bij pakken, waarbij de inzichten van de theorie de onderwerpen zijn waar jij informatie over wilt ophalen. Neem bijvoorbeeld het Tuckman model of Lencioni.

Voorbeeld van een structuurvorm voor een coachingsgesprek

Voordat het coachingsgesprek echt begint is het aan te raden altijd even in te checken en contact te leggen met elkaar, zodat je vanuit verbinding het gesprek vormgeeft. Doe je dit niet, dan loop je risico’s van onveiligheid, wat weer uit kan monden in niet-transparante communicatie. Je kan hierna ook met elkaar bespreken HOE jullie willen samenwerken. Wellicht moet er iets gedeeld worden over de stijl of zijn er juist verzoeken van de coachee waar wel of niet rekening mee gehouden moet worden. Geef hier in ieder geval ruimte aan, voordat je over het echte onderwerp begint.

1. Het begin van structuur: een situatieschets

Start met een situatieschets door de coachee te vragen iets over de huidige situatie te vertellen. Probeer vervolgens duidelijk het onderwerp te scheiden van het perspectief. Dit voorkomt dat je de zogeheten ‘saboteurs’ gaat coachen in plaats van te richten op het potentieel. Het onderwerp (dit kan een coachvraag zijn) is het startpunt van de coaching. Mogelijk is het initiële onderwerp iets heel anders dan waar jullie mee eindigen. Dat klopt, als we direct wisten waar de kern zat, dan was coaching niet nodig ;)

Wat coaching wel en niet is

2. Behandel de onderwerpen die je wilt raken: onderzoek, onderzoek, onderzoek!

Voorbeeld onderwerp: open communicatie

Voorbeeldvragen (die je dus niet van tevoren bedenkt):

  • Welke gedragingen zie je als het op verbale communicatie aankomt?
  • Welke non-verbale gedragingen zie je?
  • Hoe gedragingen wijken af ten opzichte van eerdere situaties?
  • Waar zitten de helpende factoren?
  • Wat zorgt ervoor dat mensen gemakkelijker communiceren?
  • Wat is hier belangrijk aan?

Behandel het volgende onderwerp als je denkt dat er voldoende onderzocht is.

3. Verzoek aan de coachee

Nadat je de onderzoeksfase hebt gehad, is het natuurlijk belangrijk dat de coachee aan de slag gaat met eigen actiepunten. Om gedrag daadwerkelijk te kunnen veranderen is het belangrijk dat jij als coach soms wat uitdaagt. Een coachee doet namelijk niks liever dan in de eigen comfort zone blijven, maar daarvoor komen ze natuurlijk niet een coachsessie doen. Dus wat kan jij doen om de coachee voorwaarts te helpen? Soms ondersteun je door juist die uitdagende stip op de horizon voor te houden, als een soort challenger. Soms help je door juist mee te begeleiden naar het definiëren van kleine stappen in de nieuwe richting.

80/20 voor een goede structuur voor een coachingsgesprek

De grove structuur die jij meeneemt in een coachingsgesprek zal je helpen echt ruimte te geven voor onderzoek en begrip, maar tegelijkertijd on track te blijven. Over het hele gesprek genomen zou je kunnen zeggen dat een goede structuur zich kenmerkt door ongeveer 80% van de tijd te besteden aan onderzoek en begrip! De overige 20% besteed je aan het onderwerp helder schetsen (intro) en een goede oproep voor actie (afsluiting).

Het volgen van een abstracte structuur (dus geen voorgekauwde vragen) zorgt ervoor dat jij als coach echt aanwezig kan zijn in het moment, in plaats van in je hoofd zitten met de vervolgvraag. Je vervolgvraag wordt echt bepaald door het moment zelf, de reactie van de coachee en de dynamiek die er gaande is.

Benieuwd hoe Agile Scrum Group jou kan helpen een betere Agile Coach te worden? Bekijk eens de Agile Coach trainingen of neem contact op via info@agilescrumgroup.nl of 020 2614 195 met een van onze consultants en we geven jou advies op maat.

Ook interessant:

Over de auteur: Willemijn van Lier

Willemijn is Zelforganisatie- en Agile Coach. Haar passie om teams in beweging te krijgen is merkbaar zodra ze de ruimte binnen stapt. Zij benadrukt dat vertrouwen, autonomie en purpose de basis vormen voor succesvolle teams. Dit stimuleert dat teams zelf de verantwoordelijkheid voelen om gezamenlijke resultaten te behalen. Willemijn vertaalt makkelijk theorie naar praktijk; actie wakkert het leervermogen aan en daarmee de potentie om als team te groeien.