samen
werken
NLP metamodel: stel slimmere vragen
Heb jij soms dat je collega’s je boodschap heel anders interpreteren dan je bedoelde? Het NLP metamodel gaat over communiceren zonder misinterpretaties, zou jij dat ook vaker willen? In dit artikel leggen we je uit hoe het kan dat men hetzelfde verhaal anders kan interpreteren en wat jij eraan kan doen om anderen beter te begrijpen.
Wat is het doel van het NLP metamodel?
Het doel van het model is om beter te communiceren doordat je erachter komt wat iemand nou echt bedoelt. Dit doen we door bepaalde vragen te stellen. Het meta model bestaat dus uit een reeks vragen, die je helpen om de ander (en jezelf) beter te begrijpen.
In taal proberen wij onszelf uit te drukken. Met woorden proberen we onze gedachten en ideeën aan anderen over te brengen. Woorden zijn slechts symbolen van jouw ervaring, ze kunnen nooit het hele beeld beschrijven. Denk aan een ijsberg: Woorden bevinden zich aan de oppervlakte (het kleine stukje van de ijsberg dat zichtbaar is) maar onder water (een veel groter deel) zit de rest van je ervaring. Met het metamodel van NLP willen we de ervaringen, die in taal zijn omgezet, dichter benaderen.
Hoe werkt het metamodel?
Allereerst is het van belang om te weten dat er drie taalprocessen zijn ontdekt door de grondleggers van NLP- Grinder en Bandler. Deze drie taalprocessen zorgen ervoor dat wij onze ervaringen via woorden met anderen kunnen delen.
Je bent deze processen ook al tegengekomen in het communicatiemodel, het zijn de processen waarmee we filteren, namelijk: weglaten, vervormen en generaliseren. In het NLP metamodel gaan we vragen stellen om erachter te komen wat er is weggelaten, vervormd of gegeneraliseerd. We proberen hier dus meer informatie over te krijgen, zodat je minder aannames doet, in plaats daarvan kom je erachter wat de gedachte of het idee in iemands hoofd is.
Taalproces 1: Kom erachter wat is weggelaten
Als we met een ander spreken, laten we altijd informatie weg. We vertellen nooit het hele verhaal. Let maar eens op. Je kunt altijd een vraag stellen om meer te weten te komen. Bijvoorbeeld: “Ik ben dit weekend uitgegaan”. Als iemand dit zegt, en je gaat zelf altijd uit in cafés, dan is de kans groot dat je veronderstelt dat diegene naar een Café is uitgegaan. Maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet zo te zijn.
Om meer te weten te komen en meer informatie te krijgen, kun je verdiepende vragen stellen.
Vragen die je kunt stellen zijn bijvoorbeeld:
- Waar ben je precies naartoe geweest?
- Met wie ben je uitgegaan?
- Welke dag en tijd van het weekend ben je uitgegaan?
- Je kunt er zelf vast nog meer bedenken.
Andere voorbeeldzinnen waarin weglatingen zitten:
- Ik ergerde mij aan hem (Aan wie? Hoe ergerde jij je? Wat maakte dat je je ergerde?)
- Zij is beter dan ik (Hoe weet je dat? Waarin is zij beter?)
- Onze werkwijze moet veranderen (Wat is jullie werkwijze nu? Wat maakt dat deze moet veranderen? Wie zegt dat?)
- Ik heb een andere auto gekocht (Wat voor auto heb je gekocht? Waarom heb je een andere auto gekocht?)
Taalproces 2: Generalisaties liggen op de loer
Het tweede taalproces van het NLP metamodel is generaliseren. Je herkent dit door goed op te letten bij woorden als ‘altijd, alles, nooit of niets’, maar ook woorden als ‘moeten’ en ‘kunnen’. In ons taalgebruik generaliseren we door te denken dat een bepaalde ervaring ook voor andere ervaringen geldt.
Als je voor de tweede keer naar een stad bent geweest en twee keer regende het, kun je zomaar aannemen (generaliseren) dat het altijd regent als jij naar die stad gaat. Om van een ander meer informatie te krijgen, kun je werken met overdrijvingen en nadrukkelijke vragen stellen. Je daagt iemand uit om een tegenvoorbeeld te geven.
Voorbeeldzinnen die je kunt gebruiken als een ander generaliseert:
- Niemand wil met mij dansen. (Niemand?! Is er ooit eens iemand geweest die met jou wilde dansen?)
- Mij zit ook altijd alles tegen… (Altijd? Heb je ook wel eens gehad dat het meezat?)
- Ik heb nooit geluk (Nooit?)
- Ik moet dit vanavond nog af krijgen (Van wie moet dit, wat gebeurt er als je het niet af hebt?)
- Ik kan het niet (Wat maakt dat je het niet kan? Wat weerhoud je om…?, Stel dat je het wel zou kunnen, wat dan?
Taalproces 3: Vervormingen ontdekken in plaats van gedachtelezen
Soms passen we informatie zo aan, dat het past bij ons eigen wereldmodel. Dit hebben we vaak zelf niet door, we zijn ons dat niet bewust. Een voorbeeld is wanneer twee mensen die dezelfde film hebben gezien maar allebei een totaal verschillende boodschap eruit hebben gehaald. Of als je verliefd bent en door een roze bril kijkt. We maken (onbewust) aannames, we denken dat we weten wat de ander denkt, wat we in NLP ook wel ‘gedachtenlezen’ noemen. Tsja, misschien beter even navragen?
Ook hier kun je weer middels het stellen van vragen, meer te weten komen.
Voorbeeld:
- Hij zal dit leuk vinden (Hoe weet je dat?)
- Als hij wist wat ik had meegemaakt, dan zou hij niet zo reageren (Hoe weet jij dat hij niet weet wat jij hebt meegemaakt? Hoe reageert hij?)
- Koffie is slecht (Wie zegt dat? Hoe weet je dat?)
- Haar stem maakt me boos (Hoe maakt haar stem jou boos?).
Wil je hiermee oefenen? Een handig schema om je te helpen is dit:
- Vervormingen (Hoe, wie, wat maakt dat….?)
- Generalistaties (Wat gebeurt er als…? Altijd? Nooit?)
- Weglatingen (Wie, hoe of wat specifiek?)
Zo zie je, met het NLP metamodel kan je door een paar slimme vragen te stellen heel wat meer weten over wat iemand werkelijk denkt.
Wil je meer leren over hoe NLP je helpt om effectiever te communiceren? Kom naar onze 2-daagse cursus boordevol technieken en modellen. Heb je vragen of wil je eens door sparren over wat coachen met NLP voor jouw organisatie kan betekenen neem dan contact op via 020 2614 195 of info@agilescrumgroup.nl
Ook interessant:
- NLP coachmodel: meer focus en resultaat
- De drie Scrum pillars: wat houden ze in?
- Hoe visualiseer je een workflow met Kanban?
