slim
samen
werken

Agile mindset: wat is het en hoe ontwikkel ik het? (+3 werkvormen)

De Agile mindset is een gedachtegoed dat zoals de letterlijke vertaling al aangeeft een bepaalde manier van denken omvat. Dit fenomeen heeft door het blackbox principe (het is lastig om te weten wat er in iemands hoofd omgaat) idealiter extra aandacht nodig. De abstractie en de onwetendheid zorgt er namelijk voor dat er veel misverstanden ontstaan indien hier niet over gecommuniceerd wordt. Daarnaast gaat een mindset hand in hand met doen om daadwerkelijk tot leven te komen. De vraag die je je wellicht afvraagt is; maar hoe doe ik dat dan? Hoe zorg ik ervoor dat de Agile mindset echt gaat leven? In dit blog bespreken we 3 actieve werkvormen die jou helpen de Agile mindset in jouw werkcultuur te optimaliseren.

Allereest, wat is een Agile mindset?

Voordat je daadwerkelijk de Agile mindset tot leven wilt brengen is het verstandig om stil te staan bij een eenduidig begrip binnen jouw team of organisatie van de term Agile. Jammer genoeg wordt hier vaak snel overheen gestapt waardoor onbewust allerlei eigen interpretaties van het begrip gaan leven. Dit resulteert in veel onbegrip naar elkaar en kan dan averechts effect hebben op wat je juist wilde bereiken.

Kortgezegd: leg uit wat de Agile mindset objectief inhoudt en vorm daarna als geheel een eenduidig beeld op wat het voor jullie betekent.

Het begrip Agile is het meest simpel te omschrijven als wendbaar, lenig of behendig. Dit in combinatie met ‘manier van denken’ maakt dus dat je een wendbare manier van denken hanteert. Hierbij gaat het niet om reactief werken, maar juist om vanuit een visie of vaag doel een stip op de horizon te zien, echter leer je gaandeweg hoe je het pad daarnaartoe bewandelt. Je omarmt dus een verandering van de scope.

Ter ondersteuning van deze kennis adviseren we vaak het fundamentele Agile Manifest toe te lichten. Je kunt hiervoor de 4 waarden of 12 principes gebruiken die we in andere artikelen uitgebreid hebben beschreven.

Om je op weg te helpen hebben we hier drie werkvormen waarmee je de mindset tot leven laat komen. Activatie van deze kennis is dus essentieel om stakeholders, teamleden en collega’s daadwerkelijk in de mindset te krijgen. Het alleen zenden van deze informatie is precies de reden waarom de doorvoering in de praktijk achterwege blijft.

Werkvorm 1: Agile Manifest reflectie

De eenvoudigste manier om een Agile mindset te activeren is door mensen zelf te laten reflecteren op alle Agile principes om hen vervolgens zelf acties naar de toekomst te laten bepalen. Dit kan stapsgewijs als volgt:

Stap 1: Maak een grid op een flipover waarbij je de nummers 1 t/m 12 verticaal opschrijft en horizontaal bovenaan twee kolommen. De eerste kolom krijgt als header ‘wat gaat goed’ en de tweede kolom krijgt als header ‘wat kan beter’

Stap 2: Vraag iedereen om individueel minimaal twee ‘wat gaat goed’ en minimaal twee ‘wat kan beter’ zaken op te schrijven. Dit kan door het cijfer van het Agile principe op losse post-its te plakken, zodat deze later in het grid geplakt worden – 5 minuten

Stap 3: Laat iedereen met zijn/haar buurman/buurvrouw hierover van gedachten wisselen, wees onderzoekend, wat zijn de belangrijkste inzichten? – 5 minuten

Stap 4: Plak alle post-its in het grid en kijk of er een algemeen beeld ontstaat. Kies er een paar uit (bijvoorbeeld waar meer post-its gecentreerd zijn) en stel de vraag; wie wil over deze iets toelichten? – 5 minuten

Stap 5: Kies tweebelangrijke inzichten (eventueel met dot-voting) en bepaal vervolgens één of twee acties die nodig zijn om de Agile mindset meer tot leven te laten komen. Dit kan plenair of in groepjes – 5 minuten

Agile Manifest Reflectie

Werkvorm 2: Agile Manifest lagerhuis

Een speelse manier om de Agile mindset tot leven te krijgen, kan met de lagerhuis werkvorm. Voor deze werkvorm is het nodig dat je de groep in tweeën verdeeld, waarvan de ene helft ‘voor’ en de andere helft ‘tegen’ de stelling is. Het gaat er in dit geval niet om of iemand daadwerkelijk voor of tegen is. De groepen kunnen dus willekeurig verdeeld worden. Op deze manier ga je  als persoon op zoek naar andere perspectieven. Ik lig het hieronder toe:

Stap 1: Leg uit wat de bedoeling is. In deze werkvorm vormen zich 2 groepen die per groep ‘voor’ of ‘tegen’ het gekozen principe is. Zij krijgen 5 minuten te tijd om kennis op te doen over het principe, middels te luisteren en te spreken. Er vindt zo een dialoog plaats, maar wel vanuit het eigen standpunt.  Vul aan met instructies hoe de conversaties dienen te verlopen. Een lagerhuis moet niet uitlopen in een ego-gedreven battlefield, maar mag juist dienen voor verdere verdieping van materie. Instrueer iedereen om constructief te blijven en niet te vervallen in standpunt tegenover standpunt. Het gaat om het verdiepen van de kennis en perspectieven.

Stap 2: Kies een stelling van het Agile manifest die je ter discussie wilt stellen. Kies bijvoorbeeld ‘een tevreden klant is altijd de hoogste prioriteit’ en open vervolgens het debat. Dit kan door de eerste persoon die iets wil zeggen het woord te geven. Vervolgens kan de conversatie verder vorm krijgen door de andere groep erop te laten reageren. Intervenieer alleen wanneer het nodig is; bijvoorbeeld als het gesprek echt dicht klapt (stel dan een inspirerende vraag, zoals: ‘waar zit de overlap tussen beide standpunten?’) of als etiquette worden overschreden (men luistert niet naar elkaar). Hanteer time-boxen van maximaal 5 minuten om de energie hoog te houden en niet te verzanden in welles-nietes discussies.

Stap 3: Kies een nieuwe stelling en herhaal zo vaak als nodig bij Sprint retrospectives van de toekomst.

Werkvorm 3: Agile manifest visualisatie

Tot slot een creatieve werkvorm, waarbij de intentie is om het Agile manifest beeldend uit te drukken. Doorloop de volgende stappen:

Stap 1: Verdeel de groep in subgroepen van 3-4 personen. Elke groep heeft een groot flipover vel en stiften. Tezamen gaan zij uiteen en hebben zij een dialoog over het manifest. Ook deze mag nieuwsgierig en onderzoekend zijn (bijvoorbeeld ‘wat is het belang van principe klantwaarde?’). Vervolgens beelden zij uit hoe zij het manifest voor zich zien door icoontjes, lijnen, visualisaties. Let op: maximaal 3 woorden mogen gebruikt worden! – 15 minuten

Stap 2: De groepen komen plenair samen en presenteren hun visualisatie – 3 minuten per presentatie

Stap 3: De groep maakt van de verschillende Agile manifesten één samengevoegde visualisatie welke als fundament dient voor het team – 10 minuten

Stap 4: Hang deze in de ruimte op waar wordt samengewerkt en benut wanneer nodig of itereer tijdens de Sprint Retrospectives.

Agile Manifest Visualisatie

Tot slot

Het activeren van de Agile mindset is essentieel om daadwerkelijk een Agile cultuur te ontwikkelen. In de praktijk wordt hier snel overheen gestapt. Een gemiste kans voor goede samenwerking. Daarom het advies om te beginnen bij het eerst overdragen van de betekenis van een Agile mindset en hier als groep een eenduidig beeld van te vormen. Laat dit niet bij zenden, maar juist bij interactie met alle medewerkers en stakeholders. Dit doe je eenvoudig met het Agile manifest in combinatie met een leuke werkvorm. De 3 werkvormen die hier behandeld zijn werken heel goed aanvullend op elkaar en zijn goed te gebruiken tijdens Retrospectives.

Heb je na het lezen van dit artikel vragen? Aarzel niet en neem contact op via 020 2614 195 of info@agilescrumgroup.nl

Ook interessant:

Over de auteur: Willemijn van Lier

Willemijn is Zelforganisatie- en Agile Coach. Haar passie om teams in beweging te krijgen is merkbaar zodra ze de ruimte binnen stapt. Zij benadrukt dat vertrouwen, autonomie en purpose de basis vormen voor succesvolle teams. Dit stimuleert dat teams zelf de verantwoordelijkheid voelen om gezamenlijke resultaten te behalen. Willemijn vertaalt makkelijk theorie naar praktijk; actie wakkert het leervermogen aan en daarmee de potentie om als team te groeien.